ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ
Γράφει η Κατερίνα Κιλημάντζου…
Μία εξέχουσα μορφή της Ελληνικής Ιστορίας ήταν αναμφίβολα κι αυτή του Λάμπρου Κατσώνη.
Γεννήθηκε στην Λειβαδιά το 1752 και σε νεαρή ηλικία έλαβε μέρος στα Ορλωφικά.
Το 1774 κατατάχθηκε ως αξιωματικός στο Ελληνικό τάγμα του Ρώσσικου στρατού όπου και ανήλθε μέχρι τον βαθμό του Λοχαγού.
Με την έναρξη του Ρωσσοτουρκικού πολέμου κατέφυγε στην Τεργέστη όπου παρέλαβε πλοία απο τους εκεί Έλληνες ομογενείς και ξεκίνησε επιδρομές στο Ιόνιο πέλαγος.
Αργότερα επεκτάθηκε και στο Αιγαίο όπου στις 31 Αυγούστου 1788 νίκησε τους Τούρκους στην Κάρπαθο.
Για την νίκη του αυτή προήχθη στον βαθμό του υποχιλιάρχου.
Το 1790 συγκρούστηκε με τον Τούρκικο στόλο στην ναυμαχία της Άνδρου όπου ηττήθηκε και τραυματίστηκε ( εξ ου και το …πικρό λαϊκό ρητό : «Αν σ αρέσει μπαρμπα Λάμπρο, ξαναπέρνα απο την Ανδρο» …).
Κατέφυγε στα Κύθηρα όπου έμαθε πως η Αικατερίνη η Β’ τον προήγαγε στον βαθμό του χιλίαρχου και τον έχρισε συντονιστή του Ρώσσικου στόλου στην Μεσόγειο.
Ενώ ευρίσκετο στην Ιθάκη το 1791 όπου προετοίμαζε τον αγώνα, έμαθε τα νέα για ανακωχή μεταξύ των δύο αυτοκρατοριών, οπότε και διετάχθη να αναστείλει κάθε δραστηριότητα.
Αρνούμενος να υπακούσει στις διαταγές, κατέφυγε στην Μάνη κατηγορώντας την Ρωσία οτι εγκατέλειψε τους Έλληνες στον αγώνα τους για ανεξαρτησία.
Συνέπεια αυτής της ..ανυπακοής του ήταν να του αφαιρεθεί ο βαθμός του χιλίαρχου απο την Μ.Αικατερίνη και να του απαγορευτεί η χρήση της Ρώσσικης σημαίας.
Αγνοώντας τις υποδείξεις κατέπλευσε τον Απρίλιο του 1792 στο Πόρτο Κάγιο μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και άρχισε να οχυρώνει το λιμάνι για να ξεκινήσει την επανάσταση.
Όμως η Γαλλία, φοβούμενη για τα συμφέροντά της στην περιοχή, επιτέθηκε στον στόλο του Κατσώνη και τον κατέστρεψε.
Ο Κατσώνης με 12 συντρόφους του κατάφερε να ξεφύγει απο την σφαγή και μέσω Πάργας επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη μαζί με την οικογένειά του.
Κατάφερε μάλιστα να επανακτήσει την εύνοια της Αυτοκράτειρας Αικατερίνης και το 1798 του αναγνωρίστηκε ο βαθμός του Συνταγματάρχη.
Παραιτήθηκε απο τον Ρωσσικό στρατό το 1802.
Ήταν παντρεμένος με την Αγγελίνα-Μαρία Σοφιανού με την οποία απέκτησε 3 παιδιά.
Πέθανε στην Κριμαία το 1805.
Ο Λάμπρος Κατσώνης θεωρείται ο πνευματικός πατέρας του Ηρωα Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Για το ΣΑΛΑΜΙΝΙΩΝ ΒΗΜΑ
Κατερίνα Κιλημάντζου