Βήμα Σαλαμίνας

Αρχαιοελληνική επιγραφή με τελωνειακούς νόμους της Ομοσπονδίας Λυκίας στην αρχαία ελληνική πόλη με την μεγαλύτερη σιταποθήκη στην Μεσόγειο!

Αρχαιοελληνική επιγραφή με τελωνειακούς νόμους της Ομοσπονδίας Λυκίας στην αρχαία ελληνική πόλη με την μεγαλύτερη σιταποθήκη στην Μεσόγειο!

Και αναθηματική Στήλη των 12 θεών

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Λυκιακή Ομοσπονδία ελληνικών πόλεων, είναι μια από τις αρχαιότερες ομοσπονδίες σύγχρονου τύπου στον κόσμο – βλ. Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία».

Τώρα βρέθηκε και μια επιγραφή 1.960 χρόνων, στο αρχαίο λιμάνι της Ανδριακής / Andriake, 20 στάδια από τα Μύρα Λυκίας, στον 36^ο παράλληλο [36°13′35″N 29°57′23″E] 5 χλμ. ΝΔ του σημερινού Καλέ / Kale (Demre), της Ατταλείας, η οποία περιέχει πληροφορίες σχετικά με τους Τελωνειακούς Νόμους της «Ένωσης της Λυκίας», τους κανόνες χρήσης λιμένων και τους φόρους για όσους μεταφέρουν τα αγαθά τους, μέσω θαλάσσιου εμπορίου!

Παρέχοντας πληροφορίες σχετικώς με την επιγραφή που απεκαλύφθη σε άμεση γειτνίαση με την μεγαλύτερη αποθήκη σιτηρών[1] στην Μεσόγειο(!), ο λέκτορας του Τμήματος Αρχαιολογίας (της Σχολής Γραμμάτων του Πανεπιστημίου Akdeniz) και επί κεφαλής των ανασκαφών, N. Çevik είπε: «Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ένα λιμάνι, ειδικώς το τμήμα των τελωνείων του». Ο καθηγητής μελέτησε την περίφημη επιγραφή στη διδακτορική του διατριβή. Προσπαθούμε να την αναλύσουμε επιγραφικά με τον κ. B. Takmer και να αυξήσουμε τις γνώσεις μας με τα νέα ευρήματα. Αυτή η πολύ ιδιαίτερη επιγραφή υπάρχει μόνον στην Έφεσο και στην Καύνο επίσης της Μ. Ασίας.

«Με το πλούσιο περιεχόμενό της, ήταν πολύ διδακτική σχετικώς με τα έθιμα και την λιμενική χρήση στην ρωμαϊκή Περίοδο», είπε.

Η Ανδριακή ήταν προάστιο, και λιμάνι / επίνειο των Μύρων. Στο Μουσείο της αξίζει να δείτε την αναθηματική στήλη των 12 θεών, επίσης με ελληνικές επιγραφές.

Αναφέρεται για πρώτη φορά το 197 π.Χ. όταν την κατέκτησε ο Αντίοχος Γ’, των Σελευκιδών Μακεδόνων, και κατέλαβε την πόλη από τους Πτολεμαίους, επίσης Μακεδόνες.

Το 42 π.Χ. ο Λεντούλος Σπινθήρ / Lentulus Spinther εστάλη από τον Βρούτο για να μαζέψει χρήματα. Έσπασε την αλυσίδα που υπερασπιζόταν την είσοδο του λιμανιού και ανέβηκε τον Ανδριακό / Ανδριάκη / Ανδράκη[2] ποταμό προς τα Μύρα. Ο ποταμός με τις προσχωσιγενείς λάσπες που μετέφερε, έκανε βάλτο το λιμάνι και τις δύο όχθες του μικρού κόλπου.

Ο απόστολος του χριστιανισμού Παύλος περίμενε εδώ για καλύτερους ανέμους, στο ταξείδι προς Ρώμη, το φθινόπωρο του 59 μ.Χ. και άλλαξε πλοίο.

Ο Αδριανός ανακαίνισε το λιμάνι, έφτιαξε στέρνες / κινστέρνες, έκτισε εμπορική αγορά (πλακωμα) στην ανατολική πλευρά της πόλεως, μεγάλη πλατεία, κτήρια, δίκτυο ύδρευσης με σωλήνες νερού, κλπ. Ανακαλύφθηκαν πολλές επιγραφές, που γράφτηκαν προς τιμήν του.

Τον 6^ο αιώνα μ.Χ. ο λιμενικός οικισμός γνώρισε περαιτέρω άνθηση. Χτίστηκαν 6 μεγάλες εκκλησίες[3], δύο συγκροτήματα λουτρών, κ.ά. κτήρια. Στην πρώιμη βυζαντινή περίοδο, παρήγαγε πορφύρα(*) – σύμφωνα με μια τεράστια συσσώρευση μωβ κογχυλιών σαλιγκαριών, που κάλυπταν την πλατεία, ανατολικά του κτηρίου της σιταποθήκης. Ο οικισμός πιθανότατα εγκαταλείφθηκε τον πρώιμο Μεσαίωνα, πιθανώς λόγω της αυξανόμενης λάσπης του λιμανιού.

Στα οθωμανικά χρόνια εκτίσθη ένα μικρό οχυρό στη δυτική άκρη του βόρειου λόφου του οικισμού.

Από το 2005 διεξάγεται επιτόπια αρχαιολογική έρευνα από ομάδα του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.

ΠΗΓΗ: Arkeolojihaber, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.9.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        – Αππιανός (π.Χ. iv. 82). Κλ. Πτολεμαίος. Πλίνιος (Andriaca civitas, Myra, εδ.27). Στράβ. σελ. 666. Beaufort (Karamania, σελ. 26). Πράξεις 27:5-6.

        – Lycian Civilizations Museum. 

        – (*) Forstenpointner G., Urs. Quatember, Alfr. Galik, G. Weissengruber, A. Konecny «Purple-Dye Production in Lycia – Results of an Archaeozoological Field Survey in Andriake (South-West Turkey)», Oxford Journal of Archaeology 26 (2007), σελ. 201–214, doi:10.1111/j.1468-0092.2007.00281.x.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

[1] Ήταν διαστάσεων 35 Χ 62 μ. (2.307 τ.μ.). Μπορούσαν να αποθηκευτούν έως και 6.000 κ.μ. σιτηρών! Το αρχαίο σιλό σιτηρών / granarium φέρει το όνομα του ευεργέτη αυτοκράτορος Αδριανού / Horrea Hadriani, εκτίσθη το 119 – 123 μ.Χ. και σήμερα λειτουργεί ως Μουσείο!

Η Ανδριακή μαζί με τα Πάταρα και την Φασηλίδα ήταν ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια για το εμπόριο σιτηρών, από την Αίγυπτο, προς Ρώμη και προς Κωνσταντινούπολη, από τον 4ο αιώνα μ.Χ.

[2] Νυν Kokarçay / Demre Çayı.

[3] Του 5ου – 6ου αιώνα, τρίκλιτες βασιλικές, κάθε μία με ημικυκλική αψίδα στον ανατολικό τοίχο, είσοδο στον δυτικό τοίχο, ενώ σε τέσσερις εκκλησίες προστέθηκε προθάλαμος (νάρθηκας).