Γράφει ο Μάνος Κιλημάντζο
ΘΗΒΑΙΚΗ ΗΓΕΜΟΝΙΑ
Το 395 π.χ. στην ολιγαρχική Θήβα εμφανίζονται δύο εξαιρετικές προσωπικότητες.
Ο Επαμεινώνδας και ο Πελοπίδας.
Τύραννος των Θηβών ήτο ο Αρχίας. Οι δημοκρατικοί Θηβαίοι έχουν καταφύγει στην Αθήνα με αρχηγό τον Πελοπίδα ο οποίος συλλαμβάνει σχέδιο δολοφονίας του Αρχία και εγκαθίδρυση δημοκρατικού καθεστώτος στην Θήβα.
Η δολοφονία σχεδιάζεται να γίνει στην διάρκεια συμποσίου που θα δώσει ο τύραννος. Το σχέδιο διαρρέει από έναν ιεροφάντη των Ελευσινίων Μυστηρίων , συγγενή του Αρχία , ο οποίος προσπαθεί να προειδοποιήσει τον τύραννο. Κατά την διάρκεια του συμποσίου ο Αρχίας παίρνει την επιστολή αλλά για να μην χάσει το γλέντι δεν την ανοίγει λέγοντας (κατά τον Πλούταρχο) :
«Ες αύριον τα σπουδαία» φράση που έχει παραμείνει παροιμιώδης μέχρι σήμερα. Έτσι το σχέδιο δολοφονίας πετυχαίνει, ο Αρχίας δολοφονείται και οι δημοκράτες επικρατούν.
Και πάλι οι Σπαρτιάτες αποχωρούν από την Καδμεία (την Ακρόπολη των Θηβών) χωρίς να αντιδράσουν…. Συνεχίζεται αυτή η προσήλωσις των Σπαρτιατών να αποφεύγουν την μάχη μακριά απο την Σπάρτη και η εμμονική στάση τους να επιστρέφουν στην πόλη (πιθανότατα φοβούμενοι εξεγέρσεις απο είλωτες).
Οι νέοι ηγέτες της Θήβας , αυτοί που θα την οδηγήσουν στην ηγεμονία της Ελλάδος είναι ο Επαμεινώνδας , ο Πελοπίδας και ο Γοργίδας (ιδρυτής του Ιερού Λόχου του οποίου διοικητής είναι ο Πελοπίδας) .
Ο Επαμεινώνδας εφαρμόζει την επαναστατική στην στρατιωτική τέχνη “λοξή φάλαγγα”. Η νέα τακτική συνίσταται στο ότι η φάλαγγα έχει σχήμα βέλους , αντί της παραδοσιακής με στίχους φάλαγγας που εφηρμόζετο προηγουμένως με σκοπό την διάτρηση της αντιπάλου φάλαγγος και την διάσπαση της συνοχής της που ήταν και το μεγάλο της όπλο.
Μόλις 15 χρόνια μετά την επικράτηση των Σπαρτιατών , μία νέα δύναμις εμφανίζεται για να διεκδικήσει τα πρωτεία ανάμεσα στους Έλληνες. Είναι η Θήβα η οποία επιβεβαιώνει την ηγεμονία της με δύο μάχες
Την μάχη των Λεύκτρων (373 π.χ.) και την μάχη της Μαντινείας (362 π.χ.).
Στην μάχη των Λεύκτρων επέρχεται η τελειωτική ήττα των Σπαρτιατών (3000 όμοιοι) και είναι η πρώτη φορά που συντρίβονται Σπαρτιάτες όμοιοι αναγκασμένοι να το βάλουν στα πόδια (έχει παρέλθει οριστικά η εποχή και η νοοτροπία του Λεωνίδα).
Το γεγονός είναι συγκλονιστικό και σηματοδοτεί το οριστικό τέλος της Σπαρτιατικής ηγεμονίας .
Μάλιστα οι Σπαρτιάτες κατηγόρησαν τον Αγησίλαο για το γεγονός ότι πολέμησε πολλές φορές τους Θηβαίους δίνοντάς τους έτσι την ευκαιρία να μελετήσουν την τακτική της Σπάρτης , να απομυθοποιήσουν την ιδέα περί ανίκητου Σπαρτιατικού στρατού και να τους νικήσουν τελικά.
Μάλιστα λέγεται ότι όταν έφτασε η είδηση της ήττας , οι Σπαρτιάτες στρεφόμενοι στον Αγισήλαο του είπαν: «Σήμερα Αγησίλαε , εισέπραξες τα δίδακτρα».
Οι Θηβαίοι εκστρατεύουν 2 φορές εναντίον της Σπάρτης. Την πρώτη ελευθερώνουν την Μεσσηνία και την δεύτερη φτάνουν έξω από την Σπάρτη αλλά δεν μπορούν να υπερνικήσουν την λυσσώδη αντίσταση των Σπαρτιατών. Έτσι η Σπάρτη διασώζεται, πλην όμως πέφτει πλέον σε παρακμή και με την σειρά της μεταβάλλεται σε μία άνευ σημασίας Ελληνική πόλη , παρακμιακή θέση από την οποία η Σπάρτη ποτέ δεν ανένηψε.
Πρωταγωνιστής και αρχηγός των δύο μαχών (Λεύκτρα και Μαντινεία) είναι ο Επαμεινώνδας. Μάλιστα στην μάχη της Μαντινείας πληγώνεται θανάσιμα και πριν ξεψυχήσει οι φίλοι του ωρύονται για το γεγονός ότι τέτοιος σπουδαίος άνδρας πεθαίνει άκληρος.
Τότε ο Επαμεινώνδας ξεψυχώντας τους απαντά ότι κάνουν λάθος. Έχει αφήσει σαν απογόνους δύο κόρες : Τις νίκες του στα Λεύκτρα και την Μαντινεία.
Ο Πελοπίδας έχει πεθάνει ένα χρόνο νωρίτερα στις Κυνός κεφαλές της Μακεδονίας.
Ο Σπαρτιάτης πρωταγωνιστής της περιόδου, ο Αγησίλαος γέρος πλέον πεθαίνει σε μία εκστρατεία στην Αίγυπτο.
Η Θήβα είναι οριστικά η ηγεμονεύουσα πόλις στην Ελλάδα.
Για πόσο όμως ;
Στον Βορρά οι Μακεδόνες όλο και δυναμώνουν.
Για το ΣΑΛΑΜΙΝΙΩΝ ΒΗΜΑ
Μάνος Κιλημάντζος
(Συνεχίζεται 22)
Greek
Arabic
Dutch
English
French
German
Italian
Portuguese
Russian
Spanish