Στην σημερινή εποχή οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας είναι τόσο ραγδαίες που ούτε και οι άνθρωποι που τις παρακολουθούν φανατικά δεν τις προλαβαίνουν..
ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΑΝΤΟΥΡΗΣ
Όλοι θυμόμαστε τις ταινίες με τον περίφημο Skynet , τον υπερυπολογιστή με την τεχνητή νοημοσύνη που είχε την ικανότητα να μαθαίνει να εξελίσσεται και να προστατεύει την ύπαρξη του, μέχρι που αποφάσισε μια ημέρα ότι οι άνθρωποι είναι εχθροί του..
Μήπως οδηγούμαστε σε μονοπάτια και δρόμους σκοτεινούς ;
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει την απάντηση,το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε όσο μπορούμε τις εξελίξεις ελπίζοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει εργαλείο ανάπτυξης για την ανθρωπότητα και τον πολιτισμό και όχι εργαλείο αντικατάστασης και εξαφάνισης του.
Ως εικαστικός θα εστιάσω στην εφαρμογή της ΑI (Artificial Intelligence) στην τέχνη όπου έχει εγείρει ιδιαίτερες διαμάχες .
Θα προσπαθήσω να παραμείνω ουδέτερος όσον αφορά την προσωπική μου άποψη παραθέτοντας μόνο τα γεγονότα.

Τον Οκτώβριο του 2021 κυκλοφόρησε η εφαρμογή «Dream» με την οποία έχει κάποιος την δυνατότητα να μετατρέψει μια λέξη, μια φράση ή μια εικόνα σε πίνακα ζωγραφικής.
Ο χρήστης εισάγει μια λέξη ή φράση και επιλέγει ένα στυλ ζωγραφικής που θέλει να έχει ο πίνακας του.
Του δίνεται επίσης η δυνατότητα να εισάγει μια εικόνα από τη συλλογή φωτογραφιών του, η οποία με την σειρά της θα επηρεάσει τον τελικό πίνακα είτε σε μικρό είτε σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την επιλογή του.
Η εφαρμογή δημιουργεί έργα τέχνης που βασίζονται στα κείμενα και τις εικόνες που εισάγει ο χρήστης εκμεταλλευόμενη τις δυνατότητες δύο αρχιτεκτονικών νευρωνικών δικτύων ,του VQGAN και του CLIP.
Ένα άλλο είναι το ChatGPT , ένα δωρεάν πρόγραμμα που δημιουργεί κείμενο κατόπιν «παραγγελίας», συμπεριλαμβανομένων άρθρων, δοκιμίων, ακόμη και ποίησης, το οποίο έχει κερδίσει μεγάλη δημοτικότητα από το ξεκίνημά του τον Νοέμβριο 2022.

Πρόσφατα η συγκεκριμένη γεννήτρια δημιουργικής τεχνητής νοημοσύνης κατάφερε να περάσει με αξιοσημείωτο ποσοστό επιτυχίας τις εξετάσεις που ορίζονται από τον νόμο στην Αμερική ώστε να αποκτήσει κάποιος το δίπλωμα του ιατρού και να μπορεί να εξασκεί την ιατρική.
Με νεώτερα προγράμματα εργαλεία AI όπως το DALLE-2 το Midjourney ή το Stable Diffusion η δημιουργία έργων τέχνης είναι ακόμα πιο εύκολη αφού απλά χρειάζεται μόνο μια περιγραφή από τον χρήστη για το τι ακριβώς θέλει να δημιουργήσει .
Οι γεννήτριες τεχνητής νοημοσύνης θα ανατρέξουν σ’ όλο το διαδίκτυο αντλώντας και συνδυάζοντας στοιχεία από εικόνες και προϋπάρχοντα έργα τέχνης ώστε να τα συνθέσουν και να δημιουργήσουν ένα νέο έργο που αντιστοιχεί όσο το δυνατόν πλησιέστερα στην περιγραφή του χρήστη.
Οι εφαρμογές που έχουν παρουσιαστεί έχουν την δυνατότητα να συνθέσουν μουσική,να γράψουν ποιήματα, ακόμα και θεατρικά έργα.
Ας μείνουμε όμως στην ζωγραφική όπου για πρώτη φορά έργο το οποίο δημιουργήθηκε με ΑI κέρδισε το πρώτο βραβείο στο ιστορικό φεστιβάλ τέχνης του Κολοράντο.

Εκεί ο Τζέισον Άλλεν, προγραμματιστής και σχεδιαστής video games κέρδισε το πρώτο βραβείο στον κλάδο των καλών τεχνών με το έργο του Theatre D’Opera Spatial (θέατρο διαστημικής όπερας) δημιουργημένο από το midjourney.
Ο σάλος που ξέσπασε ήταν πρωτοφανής στον κόσμο της τέχνης.
Άλλοι άρχισαν να μιλούν και να γράφουν για τον θάνατο της τέχνης και άλλοι για την αναγέννηση.
Το ποιος έχει δίκιο και ποιός άδικο δεν είμαστε σε θέση ακόμα να το γνωρίζουμε.
Το σίγουρο όμως είναι ότι και οι δύο πλευρές εμμένουν φανατικά στις απόψεις τους.
Από την μια πλευρά ανοίγονται νέοι δρόμοι στην δημιουργία έργων τέχνης από ανθρώπους που δεν είναι ζωγράφοι και όχι μόνο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι μέσω ΑI κατάφεραν να ολοκληρώσουν την 10η συμφωνία του Μπετόβεν η οποία ήταν ημιτελής.
Ο καθένας έχει την δυνατότητα να αποκτήσει σχεδόν δωρεάν ένα έργο τέχνης που έχει δημιουργήσει ο ίδιος μη μπορώντας να ανταπεξέλθει οικονομικά στην αγορά κάποιου έργου.

Από την άλλη πλευρά εγείρονται ζητήματα ηθικής και κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας.
Αυτή η παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων αφού κανένας φυσικός δημιουργός δεν έχει δώσει την συγκατάθεση του ώστε οι γεννήτριες ΑΙ να συμπεριλαμβάνουν το έργο του στις αναζητήσεις τους και να μαθαίνουν από αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα εκτός από τη συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με το εάν οι εικόνες που δημιουργούνται από AI είναι πραγματική τέχνη ή όχι.
Να θυμηθούμε ότι σε επίπεδο νομοθεσίας στην Ευρώπη μόνο τα ανθρώπινα όντα μπορούν να θεωρηθούν ως «δημιουργοί» από τη σκοπιά του Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Με την εξέλιξη της ΑI σίγουρα θα πρέπει παγκοσμίως να προχωρήσουμε σε μια αναθεώρηση και δημιουργία νέου νομικού πλαισίου .
Στην Αμερική ήδη είναι πάμπολλες οι ομάδες καλλιτεχνών που καταφεύγουν σε αγωγές εναντίον μεγάλων εταιρειών ιδιοκτητών γεννητριών τεχνητής νοημοσύνης.
Όλοι είμαστε σε αναμονή και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να αξιολογήσουμε εσωτερικά τι είναι τέχνη για εμάς, τι χρειάζεται για να παραχθεί τέχνη και να διαμορφώσουμε την γνώμη μας.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΑΝΤΟΥΡΗΣ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΑΛΑΜΙΝΙΩΝ ΒΗΜΑ